Fiscale aspecten van (internationale) echtscheidingen

In mijn praktijk kom ik veel in aanraking met echtscheidingen met een internationaal karakter. Scheiden met een internationaal element verdienen eveneens bijzondere fiscale aandacht.

 

Fiscale aspecten alimentatie in nationaal perspectief

In zuiver binnenlandse situaties zal over het algemeen betaalde partneralimentatie aftrekbaar zijn. Tegenover deze aftrek staat progressieve heffing bij de ontvanger. Naast partneralimentatie wordt ook vaak kinderalimentatie afgesproken. Deze is dan niet aftrekbaar. Partners kunnen er ook voor kiezen om de alimentatie af te kopen. Bij de ontvanger is de hele afkoop dan ineens (progressief) belast. De betalende partij kan de afkoop slechts aftrekken als deze wordt betaald aan de ex-echtgenoot. Dit houdt in dat de afkoop slechts aftrekbaar is als deze is betaald op het moment dat de echtscheiding is ingeschreven bij de burgerlijke stand. Het nadeel van de progressieve belastingheffing bij de ontvanger van de afkoop kan worden opgevangen door een middelingsverzoek in te dienen. Daarnaast is het mogelijk om door middel van het toerekenen van bepaalde vermogensbestanddelen in het jaar van de echtscheiding een netto-afkoop van alimentatie te bewerkstelligen. Zowel het scheidingsverzoek als de betaling van de afkoopsom moet dan wil in hetzelfde kalenderjaar plaatsvinden. In dat geval kan de aftrekpost die de betaler van alimentatie krijgt, worden toegerekend aan de ontvanger van de afkoopsom. Heffing als aftrek vinden plaats in dezelfde aangifte waardoor de afkoop per saldo netto is.

Fiscale aspecten alimentatie in internationaal perspectief

Belangrijk verschil met het buitenland is dat alimentatie in veel landen niet of slechts beperkt aftrekbaar is. Wanneer een persoon naar het buitenland wordt uitgezonden om te werken, bijvoorbeeld als expat, wordt deze over het algemeen buitenlands belastingplichtig in Nederland. Dit houdt in dat hij slechts belastingplichtig is in Nederland indien en voor zover hij Nederlands inkomen geniet. Onder Nederlands inkomen wordt onder meer verstaan, inkomen uit werk en woning in Nederland en belastbaar inkomen uit sparen en beleggen in Nederland. De aangehouden eigen woning in Nederland (al dan niet bestemd voor de verhuur), wordt dan belast in Nederland. Indien de buitenlands belastingplichtige gehouden is tot het betalen van partneralimentatie, is deze niet aftrekbaar van zijn Nederlandse inkomen. Deze aftrekpost is daarvan in de wet expliciet uitgesloten. Indien de ex-echtgenote intussen echter weer in Nederland woonachtig is, is de partneralimentatie bij haar wel belast. In deze situatie is de partneralimentatie dus wel belast maar leidt deze niet tot aftrek!

Mits goed gestructureerd, bestaat er ook in deze situaties een mogelijkheid om de partneralimentatie netto af te kopen. In het jaar van echtscheiding maakt de buitenlands belastingplichtige gebruik van de mogelijkheid om te opteren voor heffing als binnenlands belastingplichtige. Deze keuze geldt dan automatisch ook voor zijn fiscale partner. Bij de aangifte over het jaar van echtscheiding wordt de aftrekpost toegerekend aan de ontvanger van de alimentatie waardoor per saldo de afkoop netto kan worden ontvangen.

 

Advies

Kortom, goede fiscale planning kan nadelen beperken en vaak zelfs voorkomen. Goede afspraken omtrent de aangifte inkomstenbelasting over het jaar van echtscheiding zijn daarbij zeer belangrijk. De fiscale gevolgen van een internationale echtscheiding zijn zodanig specifiek dat maatwerk geboden is. Aarzel niet om contact op te nemen wanneer u fiscaal advies nodig

 

Doet de executeur geheimzinnig?

Wie wil er nu dat er na zijn overlijden problemen ontstaan bij de afwikkeling van zijn nalatenschap? Niemand natuurlijk. Steeds meer mensen benoemen daarom een executeur in hun testament. Maar wat kunt u eigenlijk doen als de executeur geen openheid van zaken geeft?

De executeur

‘Geen testament zonder executeur’, is een van de gouden regels in het erfrecht. En ja, het is waar. De aanwezigheid van een executeur kan veel problemen voorkomen als uw nalatenschap moet worden afgewikkeld. Zo geeft de wet een aantal mogelijkheden om juridische obstakels op een praktische manier te omzeilen. Sinds de invoering van het nieuwe erfrecht (1 januari 2003) is de executeur ook een oppermachtig persoon; zolang de nalatenschap niet is afgewikkeld mag hij in principe ‘de baas spelen’. Omdat dit natuurlijk niet altijd de bedoeling is, kunt u in uw testament de bevoegdheden van de executeur inperken.

Taken van de executeur

De belangrijkste taken van de executeur zijn het opstellen van een boedelbeschrijving, het betalen van de schulden, het beheren van de goederen en het doen van de aangifte erfbelasting. Ook is de executeur verplicht om gedurende de periode dat hij executeur is informatie aan de erfgenamen te geven. Als de executeur zijn taak heeft volbracht zal hij rekening en verantwoording moeten afleggen. Kortom, van de executeur wordt verwacht dat hij de handen uit de mouwen steekt. Mocht de executeur tekort schieten, dan kunnen de erfgenamen en andere belanghebbenden hem aansprakelijk stellen voor de schade die zij lijden. Het is dus geen erebaantje.

Lieve vrede bewaren?

In mijn praktijk krijg ik vaak te maken met erfgenamen die niet door de executeur op de hoogte worden gehouden over de stand van zaken. Vaak durven de erfgenamen de executeur niet om informatie te vragen, omdat de executeur dit zou kunnen opvatten als een motie van wantrouwen. Maar het bewaren van de lieve vrede kan de erfgenamen duur komen te staan. De wet bepaalt namelijk dat het recht op informatie alleen bestaat gedurende de periode dat de executeur zijn taak uitoefent. Als de executeur zijn taak heeft afgerond zal hij rekening en verantwoording moeten afleggen aan degene die hem opvolgt in het beheer van de goederen. En dat kan weleens iemand anders zijn dan de executeur. Als u dus niet op tijd informatie vraagt, gaat uw beurt voorbij en kunt u de executeur dus niet dwingen u de gewenste informatie te geven. Trek dus op tijd aan de bel!

Voorbeeld

Vader Bob overlijdt en laat Esther (zijn tweede echtgenote) en Tim (zijn zoon uit zijn eerste huwelijk) achter als zijn erfgenamen. Bob had een testament gemaakt waarin hij het wettelijk systeem (‘de wettelijke verdeling’) van toepassing verklaarde. De wettelijke verdeling komt hierop neer dat Ester alles erft; Tim krijgt ter hoogte van zijn erfdeel een vordering op Esther. Tim’s vordering is pas opeisbaar als Esther overlijdt, failliet gaat of in de wettelijke schuldsanering terecht komt. Daarnaast benoemde Bob in zijn testament Jan, de plaatselijke notaris en zijn vertrouwenspersoon, tot zijn executeur. Esther en Tim hebben een hekel aan elkaar.

Zolang Jan executeur is, kan Tim hem dwingen informatie te geven. Als Jan zijn taak als executeur heeft afgerond, vervalt dat recht. Omdat Esther alle goederen erft, is zij immers degene die de executeur opvolgt in het beheer van de goederen. Aangezien Tim en Ester een hekel aan elkaar hebben, had Tim beter de informatie voortijdig van Jan kunnen opvragen.

Conclusie

Als u te maken heeft met een executeur die geheimzinnig doet of weigert informatie te geven, neem dat contact met mij op. Als u te laat om opheldering vraagt, is de kans reëel dat u aan het kortste eind trekt en het nakijken heeft.